Η αιματουρία ή αίμα στα ούρα, είναι ένα ανησυχητικό σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Μπορεί να είναι σημάδι μιας υποκείμενης ιατρικής πάθησης και απαιτεί κατάλληλη αξιολόγηση και θεραπεία.
Τύποι Αιματουρίας
Η αιματουρία κατηγοριοποιείται σε δύο τύπους:
- Μακροσκοπική αιματουρία: χαρακτηρίζεται από ορατό αίμα στα ούρα, με αποτέλεσμα μια ροζ, κόκκινη ή κόλα εμφάνιση. Αντίθετα, η μικροσκοπική αιματουρία δεν είναι ορατή με γυμνό μάτι και μπορεί να ανιχνευθεί μόνο μέσω γενικής εξέτασης ούρων.
- Η μικροσκοπική αιματουρία υποκρύπτει κίνδυνο για καρκίνο κάτω του 5%, ενώ αντίθετα, κάθε ασυμπτωματική μακροσκοπική αιματουρία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πιθανή κακοήθεια μέχρι αποδείξεως του εναντίου.
Επίσης, η αιματουρία μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή συμπτωματική, να συνοδεύεται δηλαδή από πόνο. Σε κάθε αιματουρία, κυρίαρxo είναι να αποκλειστεί ο καρκίνος ουροδόχου κύστης, καρκίνος του ουρητήρα, του νεφρού ή ο καρκίνος προστάτη.
Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνει κάποιος που εμφανίζει αίμα στα ούρα;
Ανάλογα με το ιστορικό και την κλινική εξέταση, ο ουρολόγος θα κάνει στον ασθενή μερικές βασικές εξετάσεις που περιλαμβάνουν:
- Γενική εξέταση ούρων
- Καλλιέργεια ούρων
- Υπέρηχο νεφρών-κύστεως
- Κυτταρολογική ούρων
- Αξονική πυελογραφία
- Ουρηθροκυστεοσκόπηση
Οι βασικές αυτές εξετάσεις θα διαγνώσουν το 95% των ανωτέρω αιτιών και θα οδηγήσουν στην κατάλληλη θεραπεία.
Συνήθεις αιτίες αιματουρίας
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (UTIs): Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, ιδιαίτερα της ουροδόχου κύστης ή της ουρήθρας, μπορεί να προκαλέσουν αιματουρία. Άλλα συνοδά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο κατά την ούρηση, συχνουρία και αίσθηση επείγουσας ανάγκης.
- Πέτρες στα νεφρά: Ο σχηματισμός και η διέλευση πέτρες στα νεφρά μπορεί να οδηγήσει σε αιματουρία. Οι πέτρες μπορεί να ερεθίσουν το ουροποιητικό σύστημα, προκαλώντας αιμορραγία.
- Λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών: Οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών, γνωστές ως κυστίτιδα και πυελονεφρίτιδα, αντίστοιχα, μπορούν να οδηγήσουν σε αιματουρία. Αυτές οι λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν πρόσθετα συμπτώματα όπως πυρετό, πόνο στα πλευρά και επείγοντα ούρα.
- Τραύμα: Αμβλύ ή διεισδυτικό τραύμα στα νεφρά, την ουροδόχο κύστη ή άλλες δομές εντός του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση αίματος στα ούρα.
- Όγκοι του ουροποιητικού συστήματος: Τόσο οι καλοήθεις όσο και οι κακοήθεις όγκοι στο ουροποιητικό σύστημα, δηλαδή στο νεφρό, την ουροδόχο κύστη, τον ουρητήρα, τον προστάτη και την ουρήθρα, μπορεί να οδηγήσουν σε αιματουρία. Αυτοί οι όγκοι μπορεί να απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση και θεραπεία από Ουρολόγο.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αραιωτικά του αίματος (αντιπηκτικά-αντιαιμοπεταλιακά) και ορισμένα αντιβιοτικά, μπορεί να προκαλέσουν αιματουρία ως παρενέργεια. Εάν υποψιάζεστε ότι το φάρμακό σας προκαλεί αυτό το σύμπτωμα, συμβουλευτείτε το γιατρό σας για περαιτέρω αξιολόγηση.
Διάγνωση Αιματουρίας
Όταν αντιμετωπίζουμε αιματουρία, είναι απαραίτητη μια διεξοδική αξιολόγηση για να προσδιοριστεί η υποκείμενη αιτία. Τα ακόλουθα βήματα συνήθως λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της διαγνωστικής διαδικασίας:
- Ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση: Ένας επαγγελματίας υγείας θα συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με τα συμπτώματά σας, το ιατρικό ιστορικό και τυχόν παράγοντες κινδύνου. Θα κάνουν μια φυσική εξέταση για να αξιολογήσουν τη συνολική υγεία σας.
- Εξετάσεις ούρων: Ένα δείγμα ούρων θα αναλυθεί για να επιβεβαιωθεί η παρουσία αίματος και να προσδιοριστεί η πηγή του. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την απλή γενική ούρων και καλλιέργεια ούρων για έλεγχο τυχόν λοιμώξεων, αλλά και την κυτταρολογική ούρων, μια εξέταση ειδική στο να αναγνωρίζει καρκινικά ή άτυπα κύτταρα, κάτι που μπορεί να είναι ιδιαίτερα ύποπτο και να οδηγήσει στη διάγνωση μιας κακοήθειας.
- Απεικόνιση: Τεχνικές απεικόνισης όπως το υπερηχογράφημα νεφρών-κύστεως-προστάτη, η αξονική τομογραφία-πυελογραφία (CT) ή η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απεικόνιση του ουροποιητικού συστήματος και τον εντοπισμό τυχόν ανωμαλιών.
- Κυστεοσκόπηση: Σε αυτή τη διαδικασία, ένας λεπτός σωλήνας με κάμερα (κυστεοσκόπιο) εισάγεται στην ουρήθρα για να εξετάσει την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα για τυχόν σημάδια όγκων, πέτρες ή άλλες ανωμαλίες. Η εξέταση αυτή δεν απαιτεί καμία προετοιμασία, γίνεται υπό απλή, τοπική αναισθησία και διαρκεί μόλις 5 λεπτά.
Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία της αιματουρίας εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Εδώ είναι μερικές πιθανές επιλογές θεραπείας:
- Αντιβιοτικά: Εάν εντοπιστεί λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, θα συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά για να εξαλειφθεί το μικρόβιο και να ανακουφιστεί η αιματουρία.
- Αντιμετώπιση πέτρας στα νεφρά: Οι μικρές πέτρες στα νεφρά συχνά περνούν φυσικά με αυξημένη πρόσληψη υγρών. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες πέτρες μπορεί να απαιτούν ιατρική παρέμβαση, όπως φαρμακευτική αγωγή για τη διευκόλυνση της διέλευσής τους ή χειρουργικές επεμβάσεις όπως λιθοτριψία ή ουρητηροσκόπηση.
- Διαχείριση όγκων: Η θεραπεία για όγκους του ουροποιητικού συστήματος θα εξαρτηθεί από τον τύπο, το μέγεθος και τη θέση του όγκου. Η συνήθης, άμεσα αντιμετώπιση είναι με την αφαίρεση του όγκου ενδοσκοπικά μέσω κυστεοσκόπησης.
- Αντιμετώπιση άλλων υποκείμενων καταστάσεων: Η αιματουρία που σχετίζεται με καταστάσεις όπως η νεφρική νόσο, οι νεφρικές λοιμώξεις ή ορισμένα φάρμακα μπορεί να απαιτούν ειδικές θεραπείες προσαρμοσμένες στην υποκείμενη αιτία.
- Τακτική παρακολούθηση: Ανεξάρτητα από την αιτία, είναι σημαντικό να έχετε έναν Ουρολόγο για να παρακολουθήσετε την επίλυση των συμπτωμάτων και να αξιολογήσετε τυχόν πιθανή υποτροπή ή επιπλοκές.
Συμπέρασμα
Η αιματουρία είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει ποτέ να αγνοηθεί, καθώς μπορεί να υποδηλώνει μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση. Η έγκαιρη αξιολόγηση και η κατάλληλη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό της αιτίας και την αντιμετώπιση τυχόν πιθανών επιπλοκών. Εάν εμφανίσετε αιματουρία, συμβουλευτείτε άμεσα έναν Ουρολόγο. Θυμηθείτε, η έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα και βελτιωμένη γενική υγεία.