Τι είναι ο πριαπισμός;
Η λέξη πριαπισμός προέρχεται ετυμολογικά από τον μυθολογικό θεό της γονιμότητας Πρίαπο, ο οποίος εξαιτίας του ανυπέρβλητου πόθου του για την νύμφη Λότη, κατέληξε να έχει ένα τεράστιο φαλλό, συνεχώς σε κατάσταση στύσης. Έτσι και η πάθηση πριαπισμός ορίζεται ως η κατάσταση παρατεταμένης, επώδυνης στύσης, η οποία είναι απότοκο παθολογικών διαταραχών, δεν συνοδεύεται από σεξουαλική διέγερση και δεν οδηγεί σε εκσπερμάτιση. Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑUA (American Urological Association), ο ορισμός περιορίζεται αυστηρά σε στύση που διαρκεί πάνω από 4 ώρες.
Επιδημιολογικά, η πάθηση έχει επίπτωση 1,5 περιστατικά ανά 100.000 άτομα και προσβάλει συνήθως 2 ηλικίες, τα παιδιά 5-10 ετών και τους ενήλικες 20-50 ετών.
Ποια είδη πριαπισμού υπάρχουν;
Ο πριαπισμός διακρίνεται σε πρωτοπαθή, δευτεροπαθή και ιδιοπαθή. Ο δευτεροπαθής οφείλεται σε μια πλείαδα παθήσεων όπως νευρολογικές παθήσεις, αιματολογικές παθήσεις (δρεπανοκυτταρική αναιμία, λευχαιμία), τραυματισμούς της ουρήθρας ή του περινέου, μεταβολικές διαταραχές, κακοήθειες, φάρμακα (αντιπηκτικά, αναισθητικά, ενδοπεϊκές εγχύσεις προσταγλανδινών για την πρόκληση στύσης). Αιμοδυναμικά, ο πριαπισμός ταξινομείται σε ισχαιμικό (ή αλλιώς χαμηλής ροής, φλεβοαποφρακτικό), μη ισχαιμικό (αρτηριακό ή υψηλής ροής) και διαλείπων (υποτροπιάζων ισχαιμικός).
Ο ισχαιμικός πριαπισμός θεωρείται περισσότερο επείγον περιστατικό από τον μη ισχαιμικό και χαρακτηρίζεται από σκληρά και ευαίσθητα σηραγγώδη σώματα στην ψηλάφηση, με έντονο πόνο. Η αναρρόφηση αίματος από τα σηραγγώδη αναδεικνύει φλεβικό αίμα.
Ο μη ισχαιμικός διαφέρει από τον ισχαιμικό στην πιο ήπια κλινική εικόνα, χωρίς πόνο και σκληρή στύση. Το περινεϊκό τραύμα τον συνοδεύει συχνότερα και δεν απαιτεί επείγουσα φροντίδα. Διάκριση των 2 τύπων πριαπισμού γίνεται και με Doppler υπερηχογραφικό έλεγχο.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Ο ισχαιμικός πριαπισμός είναι επείγον περιστατικό, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης για τη αποφυγή βλαβών στον στυτικό ιστό. Η αναρρόφηση αίματος με ταυτόχρονες ψυχρές πλύσεις των σηραγγωδών και έγχυση αγγειοσυσπαστικών ουσιών (α-αδρενεργικών αγωνιστών) ή και τη δημιουργία επικοινωνίας (φίστουλας) μεταξύ βαλάνου και σηραγγωδών.
Ο διαλείπων αποτελεί μια πάθηση με μεγαλύτερες προκλήσεις. Αρκετές κατηγορίες φαρμάκων χρησιμοποιούνται και μελετώνται με μεικτά αποτελέσματα. Στο επόμενο σχήμα φαίνεται ένας αλγόριθμος αντιμετώπισης που περιλαμβάνει όλες τις πιθανές φαρμακευτικές προσεγγίσεις. Καμία κατηγορία φαρμάκου πάντως με βάση τις νεότερες μελέτες δεν φαίνεται να υπερτερεί έναντι των υπολοίπων.