Ορισμός: Φίμωση ονομάζεται η μη εφικτή αποκάλυψη της βαλάνου εξαιτίας αδυναμίας έλξης της ακροποσθίας προς τα πίσω. Ανάλογα με το εύρος της αποκάλυψης της βαλάνου, η φίμωση διακρίνεται σε grades (0-4). Ένας άνδρας έχει πιθανότητα να εμφανίσει φίμωση σε ποσοστό 0.5-13% κάποια στιγμή στη ζωή του, με μέσο όρο το 3.4%.

H φίμωση χωρίζεται σε 3 τύπους: τη φυσιολογική, την λειτουργική και την παθολογική φίμωση.

Η φυσιολογική φίμωση είναι εμφανίζεται σε βρέφη και μικρά παιδιά μέχρι τα 3-4 πρώτα έτη της ζωής. Σταδιακά, η αύξηση του πέους και η παραγωγή σμήγματος διαχωρίζουν τη βάλανο από το έσω πέταλο της ακροποσθίας με αποτέλεσμα μέχρι το 3ο έτος , το 90% των ακροποσθιών να μπορούν να έλκονται προς τα πίσω και τελικά πριν το 17ο έτος να υπάρχει κάτω από 1% συχνότητα φίμωσης.

Η βίαια έλξη της ακροποσθίας πριν το 4ο έτος πρέπει να αποφεύγεται από τους γονείς και τους παιδιάτρους, λόγω υψηλού κινδύνου τραυματισμού και δημιουργίας υποτροπιαζουσών συμφύσεων. Μετά το 4ο έτος, επί επιμονής της φίμωσης και συνοδού ύπαρξης βαλανοποσθίτιδας, η τοπική χρήση ήπιων κορτιζονούχων αλοιφών μπορούν να αναστρέψουν την κατάσταση, με χαλάρωση του στενωτικού δακτυλίου. Να τονιστεί ότι πλέον δεν ισχύει ο κανόνας του να προχωράμε σε περιτομή σε κάθε παιδί που δεν έχει λυθεί η φίμωση μετά τα 5 έτη. Mάλιστα, υπάρχουν απόλυτες αντενδείξεις περιτομής σε μικρά παιδιά, ειδικά όταν συνυπάρχουν συγγενείς παθήσεις, όπως ο υποσπαδίας ή επισπαδίας, η συγγενής χορδή του πέους, το κρυμμένο πέος κλπ. Άρα, είναι βασική η εκτίμηση ενός παιδιού από ουρολόγο, προτού αποφασιστεί η οποιαδήποτε θεραπεία.

Η λειτουργική φίμωση είναι η αδυναμία έλξης της ακροποσθίας προς τα πίσω, μόνο κατά τη διάρκεια της στύσης. Αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω βραχέος χαλινού ή λόγω ύπαρξης στενωτικού δακτυλίου.

Η παθολογική φίμωση είναι η ανατομική φίμωση, δηλαδή η απόλυτη αδυναμία έλξης της ακροποσθίας προς τα πίσω, είτε εν ηρεμία, είτε εν στύση. Σχετίζεται συνήθως με κακή υγιεινή της περιοχής, υποτροπιάζουσες βαλανοποσθίτιδες, ατροφικό λειχήνα και σακχαρώδη διαβήτη. Είναι μια κατάσταση, η οποία οδηγεί σχεδόν πάντα σε περιτομή.

Ιατρείο Αμπελόκηποι

Λ. Κηφισίας 39, 6ος όροφος

Καλέστε για ραντεβού

211 0121745

Ιατρείο Μαρούσι

ΥΓΕΙΑ – Ερυθρού Σταυρού 5, 7ος όροφος

Καλέστε για ραντεβού

210 6867637

Ιατρείο Αμπελόκηποι

Λ. Κηφισίας 39, 6ος όροφος

Καλέστε για ραντεβού

211 0121745

Ιατρείο Μαρούσι

ΥΓΕΙΑ – Ερυθρού Σταυρού 5, 7ος όροφος

Καλέστε για ραντεβού

210 6867637

Αιτίες και παράγοντες κινδύνου:

Η φίμωση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:

  • Λοιμώξεις: Λοιμώξεις, όπως η βαλανίτιδα (φλεγμονή της βαλάνου του πέους) που μπορεί να οδηγήσουν σε ουλές και σύσφιγξη της ακροποσθίας, με αποτέλεσμα τη φίμωση. Συχνότερα μικρόβια που τις προκαλούν είναι το κολοβακτηρίδιο (E. Coli) και ο Proteus. Οι λοιμώξεις συνήθως γίνονται υποτροπιάζουσες.
  • Τραύμα: Τραύμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, όπως επαναλαμβανόμενο τράβηγμα ή σχίσιμο της ακροποσθίας, μπορεί να προκαλέσει ουλές και συστολή, οδηγώντας σε φίμωση.
  • Φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος: Ορισμένες φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις, όπως ο σκληρυντικός ή ατροφικός λειχήνας (balanitis xerotica obliterans) ή η βαλανοποσθίτιδα, μπορεί να προκαλέσουν ουλές και πάχυνση της ακροποσθίας, συμβάλλοντας στη φίμωση.
  • Συγγενείς Παράγοντες: Μερικά άτομα μπορεί να γεννηθούν με μια φυσικά σφιχτή ακροποσθία, προδιαθέτοντάς τους για φίμωση. Επίσης, ο βραχύς χαλινός, δηλαδή το μικρό μήκος της χορδής που βρίσκεται κάτω από τη βάλανο στη μέση γραμμή και συνδέει το έσω πέταλο με τη βάλανο.
  • Κακή υγιεινή: Η παραμέληση των κλασσικών πρακτικών υγιεινής, που οδηγούν στη συσσώρευση σμήγματος (ένα μείγμα νεκρών κυττάρων του δέρματος και σωματικών υγρών) κάτω από την ακροποσθία, μπορεί να συμβάλουν σε φλεγμονή και ουλές, επιδεινώνοντας τη φίμωση.
  • Σακχαρώδης διαβήτης και γενικότερα καταστάσεις που προδιαθέτουν σε μείωση της άμυνας του οργανισμού και αύξηση των λοιμώξεων


Συμπτώματα και επιδράσεις:
Τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει η φίμωση είναι τα εξής:

Δυσκολία στην απόσυρση της ακροποσθίας πάνω από τη βάλανο του πέους, είτε μερικώς είτε πλήρως. Πόνος ή δυσφορία ή φαγούρα κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα ή την ούρηση. Ερυθρότητα, οίδημα ή φλεγμονή της ακροποσθίας. Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις της γεννητικής περιοχής, όπως βαλανίτιδα ή ουρολοιμώξεις. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί παραφίμωση, όπου η ανασυρόμενη ακροποσθία παγιδεύεται πίσω από τη βάλανο του πέους, οδηγώντας σε πρήξιμο και πιθανά προβλήματα στην κυκλοφορία. Eπίσης, αδυναμία ούρησης, με το χαρακτηριστικό φαινόμενο ballooning, δηλαδή το φούσκωμα της πόσθης από ούρα σαν μικρό μπαλόνι, είτε σε μικρά παιδιά είτε σε ενήλικες. 

Να σημειωθεί ότι η φίμωση, ειδικά όταν προκαλείται από υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνωμα του πέους, το οποίο αποτελεί μια επιθετική μορφή καρκίνου.

Μέθοδοι αντιμετώπισης και θεραπεία

Η θεραπεία για τη φίμωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και την υποκείμενη αιτία. Οι επιλογές θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν συντηρητικές ή χειρουργικές θεραπείες. 

  • Τοπικές κρέμες στεροειδών: Οι τοπικές κρέμες ή αλοιφές κορτικοστεροειδών συχνά συνταγογραφούνται για τη μείωση της φλεγμονής και τη χαλάρωση της σφιχτής ακροποσθίας. Αυτά τα φάρμακα εφαρμόζονται απευθείας στην πληγείσα περιοχή και μπορεί να βοηθήσουν στην απαλότητα του δέρματος, επιτρέποντας την ευκολότερη ανάσυρση της ακροποσθίας με την πάροδο του χρόνου. Οι κρέμες μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές, ειδικά στην αρχική εμφάνιση ενός ατροφικού λειχήνα.
  • Χειροκίνητη διάταση: Η απαλή χειροκίνητη διάταση της ακροποσθίας υπό την καθοδήγηση ενός ουρολόγου μπορεί να βοηθήσει να χαλαρώσει σταδιακά το σφίξιμο και να βελτιώσει την ανασυρσιμότητα. Αυτή η τεχνική συνιστάται συχνά για ήπιες έως μέτριες περιπτώσεις φίμωσης και θα πρέπει να εκτελείται με προσοχή για την αποφυγή τραυματισμού. Ορισμένες φορές, ο ουρολόγος μπορεί να εκτελέσει καλύτερα αυτή την πρακτική με ειδικά, μικρά εργαλεία.
  • Αντιβιοτικά: Εάν η φίμωση προκαλείται από μια υποκείμενη λοίμωξη, όπως μια μυκητιασική βαλανίτιδα, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά για τη θεραπεία της λοίμωξης και τη μείωση της φλεγμονής. Είναι απαραίτητο να ολοκληρωθεί η πλήρης πορεία των αντιβιοτικών όπως συνταγογραφείται από δερματολόγο ή ουρολόγο.
  • Πλαστική χαλινού: Η πλαστική χαλινού είναι μια πολύ μικρή χειρουργική επέμβαση που στοχεύει στο να εξαλείψει το πρόβλημα του βραχεός χαλινού που μπορεί να υπάρχει.
  • Περιτομή: Η περιτομή περιλαμβάνει τη χειρουργική αφαίρεση της ακροποσθίας, εκθέτοντας μόνιμα τη βάλανο του πέους. Ενώ η περιτομή είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τη φίμωση, θεωρείται μια πιο επεμβατική επιλογή και μπορεί να μην είναι απαραίτητη για όλες τις περιπτώσεις. Όμως, η περιτομή είναι σαφώς η καλύτερη θεραπεία, με εξαιρετικά αποτελέσματα και πολύ μικρή πιθανότητα επιπλοκών.

Συμπέρασμα: Η φίμωση είναι μια κοινή πάθηση που χαρακτηρίζεται από σφίξιμο της ακροποσθίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα συμπτώματα και επιπλοκές εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η κατανόηση των αιτιών, των συμπτωμάτων και των επιλογών θεραπείας για τη φίμωση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση και την πρόληψη των επιπλοκών. Τα άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα φίμωσης θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια για σωστή αξιολόγηση και εξατομικευμένες συστάσεις θεραπείας. Με έγκαιρη παρέμβαση, οι περισσότερες περιπτώσεις φίμωσης μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική λειτουργία και βελτιώνοντας τη συνολική ποιότητα ζωής.

ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ