Το άκουσμα της λέξης «προστατεκτομή» από τον Ουρολόγο σε έναν άνδρα ακούγεται κάποιες φορές επίφοβο ή και επικίνδυνο. Αυτές τις στιγμές είναι που ο ασθενής πρέπει να εμπιστευτεί τον γιατρό του, αλλά και με ψυχραιμία να συλλέξει πληροφορίες και να κάνει όλες εκείνες τις ερωτήσεις που χρειάζονται για να κατανοήσει ακριβώς το πρόβλημα, αλλά και τη λύση του. Με αυτό το άρθρο, ερχόμαστε να βοηθήσουμε και να δώσουμε απαντήσεις σε ένα θέμα που απασχολεί πολύ τον ανδρικό πληθυσμό.
Τι είδους προστατεκτομή θα κάνω;
Εδώ υπάρχει μια σημαντική σύγχυση και πολλοί ασθενείς μπερδεύονται. Υπάρχουν 2 είδη προστατεκτομών, τα οποία αντιμετωπίζουν 2 εντελώς διαφορετικές παθήσεις. Η διουρηθρική προστατεκτομή, η οποία γίνεται μέσω της ουρήθρας και θεραπεύει την καλοήθη υπερπλασία και η ριζική προστατεκτομή, η οποία θεραπεύει τον καρκίνο του προστάτη. Επομένως μιλάμε για 2 διαφορετικές προστατεκτομές, οι οποίες έχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ τους.
| ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ | ΔΙΟΥΡΗΘΡΙΚΗ | ΡΙΖΙΚΗ |
| Για ποια πάθηση; | Καλοήθης υπερπλασία | Καρκίνος |
| Πώς γίνεται; | Από την ουρήθρα | Από την κοιλιακή χώρα |
| Με ποια τεχνική; | TURiS, HoLEP, Rezum | Ρομποτική, λαπαροσκοπική, ανοικτή επέμβαση |
ΔΙΟΥΡΗΘΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ
Ας φανταστούμε τον προστάτη ως ένα μικρό μανταρίνι, το οποίο έχει τη φλούδα και τη σάρκα εσωτερικά. Στην περίπτωση της διουρηθρικής προστατεκτομής αφαιρείται από τον Ουρολόγο μόνο το φρούτο. Αντίθετα, στην περίπτωση της ριζικής προστατεκτομής, θα αφαιρεθεί ολόκληρο το μανταρίνι, μαζί με τη φλούδα του.
Στη διουρηθρική προστατεκτομή, η επέμβαση θα γίνει μέσα από την ουρήθρα, ενδοσκοπικά και με χρήση ειδικής κάμερας. Αυτό που διαφέρει στη διουρηθρική προστατεκτομή είναι ο τρόπος αφαίρεσης της «σάρκας».
Εδώ έχουμε 3 κυρίους τρόπους:
- Μέθοδος TURiS (Transurethral Resection in Saline) (H3)
- Μέθοδος HoLEP (Holmium Laser Enucleation of the Prostate), δηλ. εκπυρήνιση του προστάτη με laser (H3)
- Μέθοδος Rezum (H3)
Η μέθοδος TURiS είναι η πιο γνωστή και με πολλά χρόνια εμπειρίας. Στη μέθοδο αυτή, ένα ειδικό εργαλείο κόβει με μια ειδική μεταλλική αγκύλη (ή εξαχνώνει-εξαερώνει με ένα ειδικό μεταλλικό μανιτάρι) τον ιστό με χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Τα τεμάχια αφαιρούνται μέσα από την ουρήθρα.
Μέθοδος TURis: Eργαλεία αγκύλη-μανιτάρι για αφαίρεση του ιστού
Η πιο προηγμένη μέθοδος σήμερα για τη διουρηθρική προστατεκτομή είναι η μέθοδος HoLEP. Η μεγάλη διαφορά της HoLEP από τη μέθοδο TURis είναι ότι στην πρώτη χρησιμοποιούμε ένα ειδικό, υψηλής έντασης Holmium Laser, το οποίο ουσιαστικά αφαιρεί, εκπυρηνίζει με απόλυτα ανατομικό τρόπο όλο το αδένωμα του προστάτη. Είναι δηλαδή σαν να αφαιρούμε όλη τη σάρκα (αδένωμα) από τη φλούδα του.
Μέθοδος HoLEP: εκπυρήνιση αδενώματος και ίνα laser
Η μέθοδος Rezum είναι μια καινούργια μέθοδος, η οποία όμως μπορεί να επιλεγεί από συγκεκριμένους ασθενείς, με μέγεθος προστάτη από 30 έως 80 γραμμάρια. Το βασικό της πλεονέκτημα είναι ότι διατηρεί την εκσπερμάτιση του άνδρα και δεν προκαλεί παλίνδρομη εκσπερμάτιση όπως οι προηγούμενες 2 μέθοδοι. Η αποτελεσματικότητά της στη βελτίωση της ούρησης έχει περιορισμούς και απαιτεί περισσότερο χρόνο συγκριτικά με τη μέθοδο TURiS και HoLEP για να εμφανιστούν τα καλά αποτελέσματα, ενώ υπάρχει και πιθανότητα 50% στην πενταετία να χρειαστεί ο ασθενής νέα επέμβαση για την βελτίωση της ούρησής του.
Η μέθοδος Rezum χρησιμοποιεί ατμό νερού μέσα από μια ειδική συσκευή, ο οποίος καταστρέφει μέρος του αδένωματος του προστάτη.
| ΤΕΧΝΙΚΗ | TURiS | HoLEP | Rezum |
| Προσπέλαση | Διουρηθρικά | Διουρηθρικά | Διουρηθρικά |
| Ενέργεια | Ηλεκτρική | Holmium laser | Aτμός |
| Μέγεθος προστάτη | Όλα τα μεγέθη | Όλα τα μεγέθη | 30-80 κυβικά |
| Ημέρες με καθετήρα | 1-2 | 1-2 | 1-7 |
| Βελτίωση ούρησης | 200-300% | 200-300% | 50% |
ΡΙΖΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ
Η χρυσή επιλογή για τον ασθενή με καρκίνο προστάτη είναι η ριζική προστατεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση του προστάτη, των σπερματοδόχων κύστεων και των λεμφαδένων σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου. Η μεγάλη λοιπόν διαφορά από τη διουρηθρική προστατεκτομή είναι η βαρύτητα του χειρουργείου και η αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη.
Και η ριζική προστατεκτομή έχει τις παρακάτω 3 τεχνικές:
H ρομποτική ριζική προστατεκτομή μάλιστα είναι η θεραπεία που επιλέγεται στο 85% των ασθενών στις ΗΠΑ και πάνω από το 70% στην Ελλάδα. Αυτό δεν είναι τυχαίο, γιατί η ρομποτική επέμβαση ως η πιο προηγμένη τεχνολογικά τεχνική, υπερτερεί έναντι της ανοικτής και της συμβατικής λαπαροσκοπικής επέμβασης, δίνοντας τα καλύτερα αποτελέσματα, όπως δείχνουν μεγάλες μελέτες.
Τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ριζικής προστατεκτομής, ως ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου είναι πάρα πολλά: Μικρότερο εσωτερικό και εξωτερικό τραύμα που ισοδυναμεί με μικρότερο χειρουργικό στρες για τον οργανισμό του ασθενούς. Λιγότερες επιπλοκές και πόνος, μικρότερη απώλεια αίματος, το οποίο παίζει τεράστια σημασία στους ογκολογικούς ασθενείς, μικρότερη νοσηλεία, ταχύτερη επιστροφή στην καθημερινή εργασία, μικρότερη πιθανότητα επιπλέον θεραπειών και επανεισαγωγών στο νοσοκομείο, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, εφάμιλλο ογκολογικό αποτέλεσμα και καλύτερη διατήρηση της στύσης και της εγκράτειας ούρων). Επίσης, σημαντικό όφελος έχουν οι παχύσαρκοι ασθενείς και ασθενείς με διαταραχές πήξης του αίματος.
Μετά από 20 χρόνια ρομποτικής χειρουργικής, με πάνω από 5.000.000 επεμβάσεις παγκοσμίως, η ρομποτική χειρουργική είναι πλέον το παρόν στη χειρουργική όλων των ειδικότητων.
Η ρομποτική ειδικά στον καρκίνο του προστάτη έχει φέρει επανάσταση. Αναγνωρίσαμε ανατομικές δομές που δεν ξέραμε μέχρι σήμερα μέσω της υπερ-όρασης που δίνει η ρομποτική, βελτιώσαμε τις χειρουργικές τεχνικές μας, μάθαμε να εκτελούμε δύσκολες, πιθανά ανεγχείρητες επεμβάσεις που παλαιότερα αποφεύγαμε με το ανοικτό χειρουργείο, μάθαμε να εκπαιδεύουμε καλύτερα τους νεότερους χειρουργούς, μάθαμε να καταγράφουμε και να βιντεοσκοπούμε όλα τα δεδομένα μιας επέμβασης, ώστε να γινόμαστε καλύτεροι για τον ασθενή μας. Η ρομποτική λοιπόν, ειδικά στην Ουρολογία, μας έχει κάνει καλύτερους σε πολλαπλά επίπεδα.
Ο ασθενής που θα κάνει μια ρομποτική ριζική προστατεκτομή, πέραν του ότι θα θεραπευθεί πλήρως, θα μείνει στο νοσοκομείο μόλις 1 ημέρα στο 90% των περιπτώσεων, με ελάχιστη πιθανότητα επιπλοκών, ελάχιστο πόνο και απώλεια αίματος. Θα έχει μια ταχεία ανάρρωση και επιστροφή στις κανονικές δραστηριότητές του. Σημαντικότερα όμως, η μεγαλύτερη ικανοποίηση που θα λάβει ένας ασθενής θα είναι η διατήρηση της ποιότητας ζωής του. Φανταστείτε ότι ένας ασθενής με καρκίνο προστάτη θα δεχόταν να ανταλλάξει χρόνο ζωής για να έχει 5% περισσότερη εγκράτεια και καλύτερη διατήρηση της στύσης του.
Περνάμε πλέον στην εποχή της ψηφιακής ιατρικής, οπότε πρέπει να δούμε ποιοι από εμάς, πέραν της απαραίτητης εμπειρίας, μπορούν επιπλέον και να καινοτομούν, να παρακολουθούν και να εφαρμόζουν την προηγμένη τεχνολογία που υπάρχει, γιατί αυτή μας βοηθά να γινόμαστε ακόμα καλύτεροι. Η ομάδα μας στη Δ’ Ουρολογική Κλινική του ΥΓΕΙΑ, εφαρμόσαμε πρώτοι τεχνολογίες χειρουργικής πλοήγησης με τρισδιάστατες απεικονίσεις σε συνθήκες επαυξημένης πραγματικότητας, την τεχνική NeuroSAFE, η οποία εισάγει το μικροσκόπιο μέσα στο χειρουργείο, αλλά και τη χρήση των ρομποτικών υπερήχων με τεχνικές σήμανσης του όγκου με ανοσοφθορισμό.
Και βέβαια το μέλλον είναι λαμπρό και συναρπαστικό. Αναμένουμε ρομπότ 6ης γενιάς, ανάλυση των λεγόμενων big data και ανάπτυξη πλήρως αυτόνομων ρομπότ με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, περαιτέρω εξέλιξη της τηλε-χειρουργικής και τηλε-εκπαίδευσης και σίγουρα μείωση του κόστους της ρομποτικής μέσω του έντονου ανταγωνισμού.
